تنظیم کیفیت خدمات و ارزیابی کارایی شرکتهای توزیع برق

در سالهای اخیر قانون گذاران سعی در ایجاد یک محیط رقابتی و واگذار کردن شرکتهای توزیع برق به بخش خصوصی کرده اند. سیستم های توزیع برق بخاطر دارا بودن انحصار طبیعی کمتر تحت تاثیر تجدید ساختار قرار گرفته اند و تنظیم این شرکتها امری متداول شده است. تنظیم شرکتهای توزیع از روشهای سنتی که بر پایه نرخ برگشت سرمایه و یا هزینه ارائه خدمات بوده، به سمت روشهای تشویقی برای افزایش کارایی شرکتها بنام تنظیم مبتنی بر عملکرد سوق پیدا کرده است. ما بر روی ارزیابی کارایی و کیفیت خدمات در روش تنظیم مبتنی بر عملکرد تمرکز کردیم و این پروژه شامل دو بخش می باشد: الف) ارزیابی کارایی شرکتهای توزیع، ب) تنظیم کیفیت خدمات. الف) ارزیابی کارایی شرکتهای توزیع روشهای مختلفی برای محاسبه کارایی شرکتهای توزیع برق وجود دارد. دو روش معروف آنها تحلیل پوششی داده ها و تحلیل مرزی تصادفی می باشد. در مرحله اول این بخش، یک الگوریتم ترکیبی برای ارزیابی کارایی شرکتهای توزیع برق با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها ارائه شده است. در این الگوریتم، ابتدا برای ارزیابی بهتر کارایی شرکتهای توزیع با استفاده از الگوریتم دسته بندی فازی، شرکتهای مشابه در یک گروه قرار گرفته اند. جزئیات انتخاب متغیرهای ورودی و خروجی با استفاده از روش تحلیل جزء اصلی در این بخش ارائه گردیده است. با توجه به اینکه مقادیر کارایی محاسبه شده توسط تحلیل پوششی داده ها به شرکتهای خارج از محدوده حساس می باشد، روشی محاسباتی برای شناسایی این شرکتها استفاده شده است. بخاطر حساسیت بالای کارایی شرکتها به خطا در داده ها، برای تخمین مقدار کارایی تصحیح شده از روش bootstrap استفاده گردیده است. هدف مرحله دوم این بخش، استفاده از روشهای پارامتری و غیرپارامتری برای ارزیابی کارایی شرکتهای توزیع و مقایسه نتایج آنها با یکدیگر می باشد. چهار مدل مختلف به صورت زیر برای ارزیابی کارایی شرکتها بکار گرفته شده است: 1. یک تابع هزینه، برای تخمین هزینه شرکتها در نظر گرفته شده و با استفاده از روش تحلیل مرزی تصادفی مقدار کارایی محاسبه گردیده است. 2. روش تحلیل پوششی داده ها 3. متغیرهای ورودی به دو دسته متغیرهای تحت کنترل و خارج از کنترل شرکتها تقسیم بندی شده اند و روش تحلیل پوششی داده ها با در نظر گرفتن این نوع دسته بندی برای تخمین کارایی به کار گرفته شده است. 4. یک روش ترکیبی با استفاده از روشهای تحلیل پوششی داده ها و دسته بندی فازی این روشها بر روی شرکتهای توزیع برق ایران اعمال گردیده اند و برای مقایسه نتایج آنها میزان همبستگی مقادیر کارایی تخمین زده شده با بکارگیری روشهای پیرسون و اسپیرمن محاسبه گردیده است. ب) تنظیم کیفیت خدمات هدف اصلی این بخش، ارائه یک الگوریتم عادلانه و کارا برای محاسبه پارامترهای روش پاداش و جریمه با استفاده از روشهای تحلیل پوششی داده ها و دسته بندی فازی است. فاکتورهای زیادی بر روی قابلیت اطمینان شرکتهای توزیع تاثیر می گذارند و مشخصات و شرایط شرکتها نیز باید هنگام تنظیم پارامترهای روش جریمه و پاداش در نظر گرفته شود. در این بخش، با استفاده از روشهای تحلیل پوششی داده ها و دسته بندی فازی، شرایط و فاکتورهای شرکتهای توزیع، که می توانند بر روی قابلیت اطمینان شبکه تاثیر بگذارند (فاکتورهایی که خارج از کنترل شرکتها می باشند)، در هنگام محاسبه پارامترهای روش پاداش و جریمه در نظر گرفته شده اند. این الگوریتم بر روی شرکتهای توزیع ایران اعمال گردیده و نتایج آن شامل مقدار کارایی شرکتها، مقادیر پارامترهای روش پاداش و جریمه و مقدار ریسک ارائه شده است.